Wat is niet aangeboren hersenletsel

Niet aangeboren hersenletsel of NAH is schade aan de hersenen, ontstaan in de loop van je leven.
Zelf heb ik niet aangeboren hersenletsel ten gevolge van een herseninfarct. Gelukkig heb ik nog weinig restverschijnselen. Ik ben van ver gekomen.
Ik werk veel met mensen die NAH en/of afasie hebben.
Beide zal ik in dit blog uitleggen.

Ik ben een serie kunstwerken aan het maken over NAH en afasie. Het moet vooral bespreekbaar worden. Er is nog zoveel onbekend. Er wordt vaak gedacht dat mensen dom zijn, omdat ze moeite hebben met praten. Dat is echt niet zo.

Hieronder uitleg over NAH

Twee soorten
Niet aangeboren hersenletsel of NAH is in te delen in twee soorten:

. traumatisch hersenletsel
. niet-traumatisch hersenletsel

Er bestaat ook aangeboren hersenletsel. Dit is schade aan de hersenen die ontstaan is rond of na de geboorte, zoals zuurstofgebrek of een infectie.

In 2016 waren er volgens het RIVM 645.900 mensen in Nederland bekend bij de huisarts die een of andere vorm van hersenletsel als gevolg van bijvoorbeeld een herseninfarct, ongeluk, tumor, hartstilstand, hersenbloeding of operatie hebben opgelopen. Dat aantal betreft alleen betrokkenen zelf, niet de naaste omgeving. Ook de familie ondervindt vaak allerlei problemen.

De gevolgen van NAH kunnen heel verschillend zijn, maar kennen ook veel overeenkomsten.

Gevolgen hersenaandoening

Wanneer je door een ziekte, een valpartij of op een andere manier schade aan je hersenen oploopt, word je daarvoor behandeld door je huisarts of specialist. Zeker als het plotseling gebeurt, zoals bij een beroerte, gaat de aandacht naar de dringende zorg op dat moment.

Onzichtbare gevolgen

Daarna is er vaak ook onzichtbare schade. Daar krijg je pas na een tijdje last van. Juist als je lichamelijk weer aardig hersteld lijkt en je je oude vertrouwde leven wil oppakken, loop je ineens tegen een handicap op. Het gaat niet meer zoals vroeger. Hersenletsel heeft voor veel mensen ook onzichtbare gevolgen.
Bij onzichtbare gevolgen van een hersenaandoening gaat het bijvoorbeeld om veranderingen in je denken, in je emoties en je gedrag. Vaak zijn het de meest ingrijpende en de moeilijkste veranderingen.
Bekende gevolgen van hersenaandoeningen zijn:

• Vermoeidheid
• Overprikkeling
• Gedragsverandering
• Geheugenproblemen
• Problemen met intimiteit en seksualiteit
• Aandachtsproblemen
• Problemen met uitvoerende functies
• Trager denken

Traumatisch hersenletsel

Bij traumatisch hersenletsel is het letsel ontstaan door een oorzaak buiten het lichaam. Voorbeelden zijn: een val van een trap, een botsing in het verkeer of een harde klap op het hoofd bij een vechtpartij. Voorbeelden hiervan zijn een hersenschudding of een hersenkneuzing.

De oorzaken kunnen als volgt worden ingedeeld
Zonder schedelletsel:
– (Verkeers)ongeval;
– val;
– zwaar voorwerp tegen het hoofd;
– klap tegen het hoofd;
– shaken baby-syndroom.

Met schedelletsel: 
– binnendringen van botgedeeltes als gevolg van schedelbreuk;
– binnendringen van een voorwerp, zoals een kogel, steekwapen of ijzeren voorwerp.

Afasie
De oorzaak van afasie (taalstoornis) is een hersenbeschadiging door bijvoorbeeld een beroerte, hersentumor, hersenschudding, ontsteking, operatie of vergiftiging.

Meestal is de linker-hersenhelft getroffen, de plek waar bij de meeste mensen het taalcentrum ligt. Niet alle functies zijn altijd even zwaar getroffen. Ook kan de taalstoornis wisselvallig zijn: woorden die iemand op het ene moment niet te binnen schieten, kunnen in een andere situatie moeiteloos over de lippen komen.

Symptomen
Er bestaan heel veel verschillende vormen van afasie. Het gaat erom dat iemand moeite heeft met taal en spreken (a=niet, fasie=spreken), zoals niet op woorden kunnen komen. Het intelligentieniveau blijft gelijk, ze kunnen zich niet meer verstaanbaar maken.

De mensen met wie ik werk bij Studio Blijmakers zijn de inspiratie geweest om de serie kunstwerken “niet aangeboren hersenletsel” te maken.

Ik heb veel respect voor de deelnemers van de dagbesteding. En zeker voor de mensen met afasie. Hoe vervelend moet het zijn als je het in je hoofd allemaal weet, maar dat de woorden er niet uitkomen. Erg frustrerend.